Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna
w Strzyżowie

Pod takim tytułem odbyła się 4 listopada 2008r. w Domu Kultury „Sokół” w Strzyżowie konferencja poświęcona problematyce uczniów szczególnie uzdolnionych.

Dnia 4 Listopada 2008 r. w DK Sokół w Strzyżowie odbyła się konferencja poświęcona problematyce uczniów szczególnie uzdolnionych – pt. „Jestem zdolny - daj mi szansę”. Została ona zorganizowana przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w Strzyżowie a honorowy i finansowy patronat nad konferencją objął Starosta Strzyżowski Pan Robert Godek.
Konferencja spotkała się z dużym zainteresowaniem środowiska oświatowego, wzięło w niej udział ponad 100 nauczycieli, wychowawców szkół z Powiatu Strzyżowskiego a także licznie przybyli goście z innych poradni z terenu całego województwa podkarpackiego.

Uroczystego otwarcia konferencji dokonali dyrektor Poradni Krystyna Barć-Dudek i Starosta Strzyżowski Pan Robert Godek. Wielkim zaszczytem dla naszej placówki było przyjęcie zaproszenia przez Pana profesora dr hab. Andrzeja Sękowskiego dziekana Wydziału Nauk Społecznych KUL, który wystąpił z wykładem nt „Psychologiczne uwarunkowania uczniów zdolnych”. Z ogromnym zainteresowaniem wysłuchaliśmy jego barwnej prelekcji poświęconej charakterystyce ucznia zdolnego, jego osobowości, konieczności wspierania jego rozwoju w szkole. Profesor zwrócił uwagę również na fakt, że nie tylko wybitne zdolności intelektualne są istotne i powinny być zauważane. Ważne jest zwracanie uwagi także na uzdolnienia kierunkowe uczniów np. muzyczne plastyczne itp.

Kolejnym prelegentem była psycholog Ewelina Soszyńska pracownik Katedry Psychologii Różnic Indywidualnych KUL-u, która swoje wystąpienie zatytułowane „Nieociosany geniusz – diagnoza i wspomaganie” poświęciła diagnozie i rozwijaniu wybitnych zdolności.
Wymieniła trzy cechy charakteryzujące ucznia zdolnego:

- ponadprzeciętne zdolności rozumiane jako inteligencja powyżej przeciętnej lub wysokie zdolności kierunkowe np. polonistyczne, plastyczne, sportowe itp.

- twórczość związaną głównie z płynnością, giętkością a przede wszystkim oryginalnością w myśleniu, otwartością na wiedzę.

- zaangażowanie w pracę rozumiane nie tylko jako wytrwałość ale jako fascynacja i ciekawość poznawcza.

W kolejnym wystąpieniu Pani psycholog z PPP w Dębicy mgr Lucyna Kita (koordynator do spraw dzieci zdolnych KO) pokazała obecnym, że praca z dzieckiem zdolnym to nie tylko radość płynąca z rozwijania uzdolnień. Zwróciła ona uwagę na trudności w kształceniu i wychowaniu dziecka zdolnego. Jest ono znacznie częściej narażone na stres szkolny, na brak zrozumienia ze strony szkoły, środowiska rówieśniczego, często nie potrafi radzić sobie ze swoimi sukcesami jak również porażkami. I na pewno nie pomagają mu w tym etykiety tj. „kujon” czy „zdolny”, które wręcz pogłębiają trudności w przystosowaniu się do grupy. Dzieci zdolne nie zawsze otrzymują w szkole dobre oceny. Niejednokrotnie bywa tak, że uczeń z powodu częstego zadawania pytań jest kłopotliwy dla nauczyciela, co wpływa na sposób jego oceniania. Obserwujemy więc często rozbieżności rzeczywistych zdolności ucznia z jego wynikami szkolnymi.

Przykłady dobrej praktyki pracy z uczniami zdolnymi, przedstawiła Pani mgr Ewa Konieczkowska, matematyk ZS w Strzyżowie, która mówiła o działaniach szkoły ukierunkowanych na poznanie zdolności uczniów przychodzących do szkoły ponadgimnazjalnej i następnie rozwijaniu ich poprzez różnego rodzaju kółka zainteresowań, zajęcia pozalekcyjne, organizowane turnieje wiedzy i olimpiady.

Nie zabrakło również informacji dotyczącej form działalności PPP w Strzyżowie ukierunkowanej na pracę z uczniem zdolnym, które przekazała psycholog Pani mgr Eurydyka Wójcik. Od dwóch lat prowadzi ona na terenie Poradni a także w szkołach zajęcia rozwijające aktywność intelektualną uczniów zdolnych z klas II – V według opracowanego przez siebie programu autorskiego. Głównym celem 16 – godzinnego cyklu warsztatów jest wspomaganie rozwoju poszczególnych zdolności, zwiększenie efektywności uczenia się, rozwój możliwości intelektualnych, trening twórczości, trening radzenia sobie ze stresem, sukcesem i porażką.
Proponujemy również prelekcje dla rodziców, warsztaty dla nauczycieli poświęcone tej tematyce, a także indywidualne konsultacje dla rodziców, nauczycieli.

W poradni można uzyskać również pomoc pośrednią poprzez wydawane przez nas opinie dla dzieci zdolnych:

- zaczynając od okresu przedszkolnego dzieci wyróżniające się osiągnięciami na tle grupy, wykazujące psychofizyczną tj. nie tylko intelektualną ale także fizyczną, emocjonalną i społeczną dojrzałość do podjęcia nauki szkolnej – opinie o przyśpieszeniu obowiązku szkolnego.

- w klasach I, II SP dzieci, które bardzo dobrze radzą sobie z opanowaniem programu szkolnego, a ich możliwości znacznie wykraczają poza podstawę programową, mają możliwość otrzymania opinii o promowaniu do klasy programowo wyższej w trakcie roku szkolnego.

– kolejnym rodzajem wydawanych przez Poradnię dokumentów są opinie o indywidualnym programie nauki w zakresie jednego lub kilku przedmiotów, rozszerzającym podstawę programową z uwzględnieniem zainteresowań, potrzeb i możliwości intelektualnych ucznia.

– dla uczniów szczególnie uzdolnionych możliwe jest również uzyskanie opinii o indywidualnym toku nauki, który zakłada modyfikację systemu klasowo – lekcyjnego, ukończenie nauki w skróconym czasie i promowanie ucznia w ciągu całego roku szkolnego.

Na zakończenie konferencji głos zabrał wizytator KO w Rzeszowie Pan mgr Marek Zaleśny, który w ciepłych słowach podziękował za inicjatywę, zainteresowanie problematyką i życzył owocnej pracy z uczniami uzdolnionymi.
Konferencję uświetnił występ wokalno – muzyczny dzieci z D.K. „Sokół” w Strzyżowie pod kierunkiem Państwa Barbary i Damiana Szlachtów.

Podsumowując, wysłuchane prelekcje wyłania się obraz ucznia zdolnego. To młody człowiek, który poza ponadprzeciętnym rozwojem intelektualnym wyróżnia się:
• ciekawością świata i ludzi
• dociekliwością, zadaje mnóstwo pytań
• bogatą wyobraźnią, oryginalnymi pomysłami
• potrzebą wyrażania swoich emocji, myśli, wrażeń poprzez np. taniec , muzykę, poezję, słowo.
• niezależną postawą, obroną swoich pomysłów i poglądów
• wysokimi standardami moralnymi
• poczuciem humoru
• wykonywaniem zadań umysłowych z przyjemnością
• szerokim wachlarzem zainteresowań, prawidłowym kojarzeniem i rozumowaniem

Równocześnie może posiadać negatywne cechy, hamujące jego rozwój intelektualno – społeczny tj.:
• trudności w przystosowaniu się do grupy (chęć ciągłego dominowania, postawa rywalizacji)
• zarozumiałość, okazywanie lekceważenia rówieśnikom i nauczycielom
• koncentracja na sobie „zamęczanie nauczyciela”
• trudności w przechodzeniu od wiadomości do umiejętności”
• chwiejność emocjonalna, nieśmiałość, nadpobudliwość, zachowania agresywne bądź lękowe
Dlatego niezwykle istotną sprawą jest zauważanie tych uczniów w szkole, wskazywanie im właściwej drogi rozwoju, wzbudzanie zainteresowań, budowanie wiary we własne możliwości, poczucie własnej wartości.

Badania psychologiczne wykazują, że w polskich szkołach uczniowie zdolni stanowią znaczny odsetek ogółu uczniów, ale ich zdolności nie są w pełni wykorzystywane. Prowadzi to do sytuacji, że ze zdolnych dzieci wyrastają całkiem przeciętni ludzie. Warto więc uczynić wszystko, aby do tego nie dopuścić.

Biorąc pod uwagę fakt, że zdolności twórcze pojawiają się już w okresie przedszkolnym doniosłą rolę w ich rozwijaniu mają również rodzice i nauczyciele przedszkoli. Umiejętne wykrycie zdolności i właściwe ich rozwijanie to zadanie niełatwe, ale na pewno warto je wykonać. Z całą pewnością należy podkreślić, że uczeń zdolny nie może być pozostawiony sam sobie. Powinien być wychowywany w atmosferze aktywnego uczestnictwa i działania, w poczuciu przygody intelektualnej własnych twórczych poszukiwań. Nauczyciel ucząc i wychowując ma szansę wykreować człowieka innowacyjnego i niepowtarzalnego. Takiego, jakiego oczekuje współczesne społeczeństwo.