Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Strzyżowie

Przemyślenia pokonferyncyjne

    Zamysł zorganizowania konferencji o tematyce podejmującej motywację do nauki ucznia powstał w związku z problemami, z którymi aktualnie spotykają się szkoły. Niechęć do nauki, nieobecności na lekcjach, w szkole, niska motywacja ucznia do pracy nad trudnościami, wąskie aspiracje oraz brak współpracy ze strony rodziców, powodują szereg konsekwencji dla ucznia, z których opuszczenie się w nauce, słabsze oceny oraz problemowe zachowanie są najczęstsze.
     Uczeń taki, jednak nie pozostaje sam z trudnościami. Są rodzice, nauczyciele, których właściwa pomoc, wskazówki, towarzyszenie dziecku w rozwiązywaniu napotykanych trudności motywują je do nauki, pozwalają uwierzyć we własne możliwości oraz podnoszą samoocenę. Jak właściwie motywować dziecko do nauki przekazał nam w swym przemówieniu dr Artur Kołakowski, który doskonale łączył wiedzę lekarską i psychoterapeutyczną ze znajomością szkolnej rzeczywistości.
     W swoim wystąpieniu dr A. Kołakowski podkreślał znaczenie motywacji i samooceny w nauczaniu dzieci. Powracając do treści przekazywanych podczas konferencji zaczynamy się zastanawiać jak to jest z tą naszą umiejętnością motywowania otaczających nas osób do działania, powielania pożądanych zachowań. Kogo częściej doceniamy dziecko, partnera czy własne „domowe zwierzątko". Dr A. Kołakowski w swoim przemówieniu podkreślał również znaczenie słów, ich formę oraz dobór właściwych komunikatów, jako niezbędne elementy skutecznej motywacji. To, co przekazujemy innym powinno zawierać informacje o pozytywnych efektach czyjejś pracy, o elementach, które można dopracować oraz wskazówki w jaki sposób można wykorzystać własny potencjał. Jest to istotne, aby dokonać zmian, dotrzeć do celu, który dziecko samo, z pomocą rodzica lub nauczyciela sobie wyznaczyło.
     Naszą rolą jako rodziców i nauczycieli jest też wzbudzenie w dziecku motywacji wewnętrznej, czyli „ja chcę", „to jest dla mnie", a nie tylko motywacji zewnętrznej w postaci kija i marchewki, (np. stopień, ocena za zachowanie). Musimy pomagać uczniom w dotarciu do decyzji o zmianie aktualnej niekorzystnej sytuacji. Dr A. Kołakowski porównał ten proces do przechodzenia przez „drzwi" za którymi kolejno dziecko jest coraz bliżej celu. Najpierw dziecko zauważa, że ta zmiana (np.; słabe stopnie z kilku przedmiotów) jest potrzebna, zaczyna chcieć tej zmiany, dostrzega własne umiejętności i kompetencje. Wie, że warto, widząc przyszłe efekty. Przekonuje się o własnej sile, co stymuluje je do działania, a odniesiony sukces, chociażby cząstkowy, wzmacnia w nim motywację do dalszego wysiłku i otwierania kolejnych „zamkniętych drzwi".

Naszym zadaniem jest uczestniczyć w drodze, którą dziecko idzie, dawać wskazówki, wspierać i wzmacniać jego obrany cel. Jednak, aby obrany kierunek zmiany był trwały i motywował do wysiłku dziecko, należy pokazać mu jak jego aktualna sytuacja odbiega od tej, która mogłaby zaistnieć w jego życiu i której pragnie. Bardzo istotne jest również ukazanie dziecku wpływu niekorzystnej sytuacji na jego życie i przyszłość. Powoduje to, iż motywacja i zaangażowanie wzrasta. Należy jednak pamiętać, że lękotwórcza motywacja koniecznie powinna zawierać konkretne sposoby radzenia sobie z lękiem, aby nie zniszczyła gotowości dziecka do wysiłku.
Dr A. Kołakowski podkreślał także rolę samooceny, od której zależy poczucie własnej skuteczności. Ma ona wpływ na procesy motywacyjne, wybór celu, uporczywość, nastrój i zdolność radzenia sobie. Samoocena odnosi się do własnej ogólnej opinii, jaką stworzyliśmy sobie na podstawie doświadczeń , do tego jak widzimy swoja wartość czy atrakcyjność. Tutaj również prelegent dr A. Kołakowski podpowiedział, jak pomagać dzieciom kształtować zdrową samoocenę. Podkreślał przede wszystkim wyznaczanie rozsądnych, etapowych celów, udzielanie jasnych i precyzyjnych wskazówek oraz przekazywanie pozytywnych informacji zwrotnych.

Istnieją natomiast mechanizmy powiązane z niskim poczuciem własnej wartości, nad którymi należy pracować z dzieckiem, aby mogło je dostrzec i zmienić. Jako szkodliwe, dysfunkcyjne podejście do siebie doktor przytoczył perfekcjonizm, myślenie czarno-białe, czyli nie dostrzeganie pośrednich rozwiązań oraz odrzucanie pozytywów, czyli jakichkolwiek pozytywnych doświadczeń. Treści przekazywane przez dr A. Kołakowskiego w trakcie konferencji stanowią doskonały warsztat pracy w motywowaniu ucznia.
Mamy więc nadzieję, że wnioski i przemyślenia wyniesione z konferencji zaowocują w pracy naszych nauczycieli oraz rodziców z dziećmi.

psycholog
Wójcik Eurydyka