Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Strzyżowie

JAK SKUTECZNIE SIĘ UCZYĆ

TRZY POWODY BY SIĘ UCZYĆ:

nabyć wiedzę i umiejętności w konkretnej dziedzinie oraz dowiedzieć się jak można to zrobić szybciej, lepiej, łatwiej,
rozwinąć ogólną umiejętność myślenia- jak stosować te same lub pokrewne koncepcje w różnych dziedzinach
rozwijać indywidualne umiejętności i postawy, tak by można je było łatwo zastosować we wszystkim co robimy.

Pamiętaj! Uczymy się § 10% z tego, co czytamy§ 20% z tego, co słyszymy§ 30% z tego, co widzimy§ 50% z tego, co widzimy i słyszymy§ 70% z tego, co mówimy§ 90% z tego, co mówimy i robimy ( Vernon A. Magnesen)Unikanie odkładania spraw na później:Ileż zmartwień ominęłoby nas, gdybyśmy nie odkładali na jutro tego, co mamy zrobić dzisiaj. Gdy wykonanie pracy wydaje się skomplikowane lub nieprzyjemne, bardzo trudno oprzeć się pokusie odroczenia . W takiej sytuacji można wykorzystywać następujące strategie:§ Przerwy w pracyKażda skomplikowana praca powinna być wykonywana etapami, gdyż wymaga dużej koncentracji uwagi. Minimalny czas trwania każdego etapu to 10-20 minut. Potem robimy sobie przerwę, która jest punktem wyjścia do podjęcia pracy na nowo. Tak więc w przerwie czytania trudnej książki, zamiast oglądać telewizję , poproście kolegę, rodzeństwo o komentarz do książki, , przeczytajcie przedmowę lub spis treści, itp. Po zrobieniu kilku takich przerw, stwierdzicie, że treść książki jest bardziej przystępna.§ Pięć minut dziennie na wykonanie trudnej pracyPięć minut pracy , to tak niewiele! Bądźcie jednak dokładni. Zajmijcie się trudną pracą przez pięć minut, nie więcej! Po kilku dniach uznacie, że nie jest ona taka trudna, i nieświadomie przekroczycie sugerowany czas.§ Planowanie pracyNiektóre cele są trudne do zrealizowania, ponieważ nie są dobrze zaplanowane. Sprecyzowanie poszczególnych etapów wykonania danej racy pozwala zmniejszyć jej rzeczywistą lub pozorną złożoność.§ Umiejętność zdobywania informacjiTo, czego nie znamy często wydaje się na pierwszy rzut oka skomplikowane. Przypomnijcie sobie początki uczenia się jakiegoś zagadnienia, z którym teraz już całkiem dobrze sobie radzicie. Wcześniej treści wydawały się wam całkiem niezrozumiałe, teraz są już przyswojone i wydają się proste. Zdobywanie informacji poprzez lektury, rozmowy ze specjalistami lub przyjaciółmi pozwala lepiej poznać czekającą was pracę, a tym samym ułatwić jej wykonanie. Trzeba jednak uważać, aby nie pozostać w tej fazie na stałe.§ Poszukiwanie bodźców wymuszającychNiektóre starannie dobrane bodźce mogą przypominać o pracy, która nas czeka i „podstępnie” przymuszać do jej wykonania. Otwarta książka na stole może stać się bodźcem wymuszającym. Podobną funkcję może spełnić obietnica streszczenia ksiązki dana koledze.§ Refleksja nad skutkami opóźnieniaNiektóre prace przekładane są na następny dzień, a czasem w nieskończoność, ponieważ wydają się nam nieprzyjemne. Ogólna strategia polega na chwili refleksji, na zadaniu sobie pytań o skutki opóźnienia:

Jakie niedogodności mogą wyniknąć z opóźnienia? Chodzi tu o zdanie sobie sprawy z wszelkich konsekwencji: materialnych, fizycznych, i psychologicznych.
Jakie są dobre strony szybkiego wykonania pracy? Chodzi o uświadomienie sobie wszystkich korzyści płynących z wykonania pracy – krótka refleksja z pewnością zachęci was do jej szybkiego podjęcia.
Co to znaczy, że praca jest nieprzyjemna? Takie poczucie bardzo często związane jest ze strachem przed porażką, odrzuceniem lub ośmieszeniem. Identyfikacja źródła strachu umożliwia podjęcie kroków zaradczych.

Planowanie sposobu uczenia się- Przed przystąpieniem do nauki dopilnujcie aby wasz poziom „czujności” był jak najkorzystniejszy:§ Stwórzcie sobie sprzyjające warunki fizyczne i psychologiczne: wywietrzone pomieszczenie, porządek w otoczeniu, skupienie, jasno określony cel nauki itp.§ Znajdźcie osobisty motyw do wykonania czekającej was pracy.§ Rozpocznijcie pracę z silnym postanowieniem zapamiętania materiału.- Skupcie uwagę na wiadomościach, które pragniecie zapamiętać. Musicie wiedzieć, cego konkretnie chcecie się nauczyć- W trakcie nauki starajcie się uporządkować informacje, znajdźcie związki pomiędzy informacjami i ideami, powiążcie materiał z wiadomościami, które już nabyliście. Musicie zrozumieć to, czego się uczycie.- W ciągu jednego seansu nauki zróbcie kilka przerw, żeby głośno powtórzyć nabyte wiadomości-Zastanówcie się, jakie pytania związane z tym materiałem mógłby zadać nauczyciel na sprawdzianie. Jeśli nie jesteście w stanie głośno odpowiedzieć na pytania, które sformułowaliście, ponówcie przeglądanie materiału.-Przed każdym rozpoczęciem pracy zastanówcie się jaka metoda nauki będzie najlepiej dostosowana do materiału: czy powinniście się uczyć od razu całości, czy też podzielić pracę na etapy? Aby pomóc sobie w wyborze, pomyślcie o następujących elementach: czy materiał jest obszerny? Czy uczycie się go po raz pierwszy, po raz drugi itd.? Czy materiał może być podzielony na zrozumiałe same w sobie porcje?- Rozłóżcie czas nauki na kilka seansów; tym więcej im trudniejsza jest praca.- W trakcie każdego posiedzenia co pół godziny róbcie przerwę.- Aby uniknąć zapominania, przeglądajcie materiał w odpowiednim momencie: po 10 – 15, minutach od zakończenia nauki, po 24 godzinach, po tygodniu, po dwóch, trzech tygodniach i po miesiącu. Sprzyja to lepszemu zapamiętywaniu i wymaga minimalnego wysiłku.Część czasu przeznaczonego na naukę własną należy poświęcić na powtarzanie wiadomości już nabytych.- Przeglądajcie wyuczony materiał tuż przed pójściem spać.-Przyjmijcie zwyczaj , że w trakcie nauki należy wykorzystywać jak najwięcej kanałów zmysłowych: czytajcie na głos, spisujcie na kartce ważne myśli, rysujcie schematy, wykresy, mapy myśli. Skuteczne uczenie się wymaga różnych form pamięci.Głośne powtarzanieChodzi tu o głośne powtarzanie materiału z pamięci, bez zaglądania do notatek.Głośne powtarzanie to bardzo skuteczna technika uczenia się. Zapamiętywanie materiału rośnie wraz z ilością czasu poświęcanego na głośne powtarzanie. Zdarza się, że należy poświęcić 80% czasu nauki na głośne powtarzanie, a tylko 20% na czytanie materiału, który mamy opanować.Ta technika uczenia się jest uprzywilejowana. Mobilizuje ona do porządkowania materiału i zdawania z tego relacji, pozwala szybko stwierdzić, co już jest, a co nie jest wyuczone. Wzmacnia motywację poprzez szybki powrót do tego, co zostało przeczytane. Sprzyja koncentracji i wykorzystuje kilka kanałów zmysłowych. Mnemotechnikito ogólna nazwa sposobów poprawiania ludzkiej pamięci. Istnieje szereg skutecznych techmik pamięciowych ułatwiających szybsze zapamiętywanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji, m. in.: rymowane wierszyki, akronimy czy metody skojarzeniowe.Mnemotechniki pozwalają na zapamiętywanie dat, haseł komputerowych, PINów kart płatniczych, faktów, spisów i list, numerów telefonów, wykładów czy treści książek. Te techniki szybkiego uczenia stanowią trening pamięci, poprawiają koncentrację i pamięć, pozwalają uczyć się szybko i skutecznie oraz ułatwiają naukę języków obcych.Akronimy czyli skrótowce to jedne z najpopularniejszych technik pamięciowych. Pomocne, gdy chcemy zapamiętać informację składającą sie z kilku, kilkunastu słów. Metoda polega na stworzeniu zupełnie nowego słowa lub wyrażenia z pierwszych zgłosek lub liter innych wyrazów, które próbujemy zapamiętać. Wyróżniamy:

Akronimy znaczące - skrótowce, które mają jakieś znaczenie, np. HOMES (ang.domy) - lista wielkich jezior Ameryki północnej: Huron, Ontario, Michigan, Erie, Superior
Akronimy nieznaczące, np. KOSDKP - okresy paleozoiku: Kambr, Ordowik, Sylur, Dewon, Karbon, Perm

Metoda pierwszych liter polega na utworzeniu zdania, w którym pierwsze litery mają inne, określone znaczenie, np. próbując zapamiętać kolejność planet Układu Słonecznego, wyodrębniamy pierwsze litery i tworzymy z nich nowe słowa, które w połączeniu stanowią łatwe do zapamiętania zdanie: Moja Wiecznie Zapracowana Mama Jutro Sama Upiecze Nam Placek (Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn, Uran, Neptun). Inny przykład: Lecą Cegły, Dom Murują - pierwsze litery wyrazów w tym zdaniu reprezentują cyfry rzymskie: L - 50, C - 100, D - 500, M - 1000. Pisownia "rz" (po pierwszych literach piszemy "rz"): Prosiła Babka Tadka, Daj Kawałek Gnatka Wołała Jeszcze Chrzan; Rymowanki, wierszyki. Taka forma mnemotechnik pozwala przede wszystkim dzieciom i młodszym uczniom na łatwiejsze zapamiętanie informacji. Rymy posiadają własny rytm oraz swoista melodię, która szybciej zapada nam w pamięć. Oto przykładowy wierszyk ułatwiający zapamiętanie reguł pisowni "u":
Zapamiętaj zawsze tu
Pisz otwarte zwykłe "u"
W słowach: skuwka i zasuwka
Gdyż wyjątkiem są te słówka:
W cząstkach: -unka, -un i -unek
Opiekunka, zdun, pakunek
Pisz je także w cząstce -ulec
Więc budulec i hamulec
W ulu, dwu, gdzie u litera
Wyraz kończy lub otwiera
Wreszcie - niech nikt nie kreskuje
W czasowniku cząstki -uje. Pałac pamięci (rzymski pokój, metoda loci)to najprawdopodobniej najstarsza z mnemotechnik. Jest to metoda, w której elementy do zapamiętania kojarzymy w wyobraźni z miejscami (loci) w rzeczywistym lub wymyślonym otoczeniu. Pozwala ona zapamiętywać długie listy, całe wykłady czy przemówienia. Przydatna jest w sytuacjach, gdy ważna jest kolejność i porządek. Metoda ta raczej nie pozwala na wyrywkowe przywoływanie w pamięci elementów z naszej listy.Metoda umiejscawiania.Zestaw elementów, które próbujemy zapamiętać, "umieszczamy" z pomocą wyobraźni w dowolnym budynku, pojedynczym pokoju (realnie istniejącym lub wykreowanym) lub na przykład na drodze pokonywanej z domu do pracy. Najlepiej, gdyby było to miejsce dobrze nam znane. Prościej mówiąc, elementy do zapamiętania kojarzymy z obiektami znajdującymi się w wybranym przez nas otoczeniu.Spacer w myślach.Próbując zapamiętać na przykład tę oto listę zakupów: chleb, mleko, baterie, proszek do prania i pasta do zębów; możesz wyobrazić sobie mieszkanie, w którym przemieszczasz się z salonu do korytarza. I tak: siedząc na bardzo wygodnej, czerwonej kanapie w salonie zajadasz się chrupiącą kanapką (chleb) z intensywnie pachnącym serem, po czym siegasz po wysoką szklankę śnieżnobiałego, cieplutkiego mleka stojącą na niskim żółtym stoliku. Wstając i przechodząc do korytarza spoglądasz na ogromny zegar ścienny, który się zatrzymał, bo potrzebne są do niego nowe baterie. W korytarzu wkładając na siebie płaszcz zauważasz, że wymaga on prania w dobrym proszku do prania, gdyż jest umazany w pachnącej miętą paście do zębów.Podany przykład jest dość banalny, ale pokazuje system metody loci. Skojarzenia powinny być bardzo barwne, wręcz przerysowane, wyolbrzymione, mogą być żartobliwe, absurdalne. Tak powiązane w wyobraźni elementy z dobrze znanymi obiektami dużo łatwiej zapamiętać, a w razie potrzeby, "spacerując" po pałacu pamięci, szybciej je sobie przypomnieć. Łańcuchowa metoda skojarzeń.To metoda, w której elementy do zapamiętania (ogniwa), łączymy w wyobraźni w całość, w wyniku czego powstaje łańcuch skojarzeń. To metoda bardzo podobna do pałacu pamięci, jednakże elementów nie kojarzymy z otoczeniem, ale łączymy kolejno ze sobą tworząc swego rodzaju historyjkę. Zasada jest jednak podobna: historyjki powinny być dynamiczne, pełne akcji, mieć zabarwienie emocjonalne, angażować wszystkie zmysły. Metoda haków pamięciowych.Ten rodzaj mnemotechnik polega na stworzeniu listy tzw. haków, czyli skojarzeń cyfr z obrazami przypominającymi kształtem tenże cyfry. Elementy, które próbujemy zapamiętać "wieszamy" na hakach, czyli kojarzymy w wyobraźni z kolejnymi obrazami z naszej listy. Skojarzenia te powinny być abstrakcyjne, wesołe, o zabarwieniu pozytywnym i osobistym, bo takie chętniej pamiętamy. Im bardziej fantastyczne i nieprawdopodobne, tym łatwiej je będzie zapamiętać.
Oto najpopularniejsza lista haków pamięciowych:
1 - świeca
2 - łabędź
3 - serce
4 - krzesło
5 - hak dźwigu
6 - wiśnia
7 - kosa
8 - bałwan
9 - balon
10 - rycerz z mieczem i tarczą

Każdy może stworzyć indywidualnie taką listę i może ona zawierać więcej niż 10 elementów.Przywołując naszą krótką listę zakupów: chleb, mleko, baterie, proszek do prania, pasta do zębów; każdy z tych elementów kojarzymy w myślach z kolejnym obrazkiem z listy haków pamięciowych. I tak:
1 - świeca - chleb - robimy tosty z chleba nad płonącą świeczką
2 - łabędź - mleko - mlecznobiały łabędź pływa po wielkim jeziorze mleka
3 - serce - baterie - w Walentynki 2013 r. zorganizowano akcję, w której za oddanie do punktu zbiórki baterii, można było otrzymać lizaka w kształcie serca
4 - krzesło - proszek do prania - na różowym krześle stoi ogromna paczka pachnącego proszku do prania
5 - hak - pasta do zębów - hak dźwiga ogromnych rozmiarów tubę pasty do zębów.Mapy myśli Mapy myśli, to wyjątkowo oryginalne i efektywne rodzaje notatek. Przedstawiają one dane zagadnienie nie tylko przy użyciu słów, ale również obrazów. Tworzenie map myśli zwiększa kreatywność, przyspiesza zapamiętywanie i synchronizuje półkule mózgowe. Metoda tworzenia map myśli opracowana została przez Brytyjczyków: Tony'ego i Barry'ego Buzzana.
Mapa myśli, to nic innego, jak informacje przedstawione w sposób obrazowy. Od głównej myśli (zagadnienia) rozchodzą się gałęzie myśli pobocznych (dat, symboli, definicji). Dobrze skonstruowana mapa myśli, powinna charakteryzować się następującymi cechami: przejrzystość, czytelność, zróżnicowana kolorystyka i charakterystyczne dla danego zagadnienia symbole i rysunki.Jak tworzyć mapy myśli?

Weź dużą kartkę (np. A4 a nawet większą), najlepiej bez wzoru (czystą)
Na środku powinna się znaleźć główna idea, temat, zapisana w sposób klarowny, najlepiej z obrazkiem
Od centralnego tematu odchodzą coraz mniej ważne idee/tematy powiązane w sposób tematyczny. Im dalej tym mniejsze i b. szczegółowe. (tak jak drzewo - pień najgrubszy, potem gałęzie, gałązki, aż listki jako najmniejsze części)
Słowa pisz drukowanymi literami, dzięki czemu będą bardziej czytelne
Każde słowo powinno znajdować się na linii, każde na osobnej (lub w jakiejś otoczce)
Wszystkie elementy połączone ze sobą liniami w sposób tematyczny
Używaj kolorów. Inny kolor najlepiej do oddzielnego tematu. Stymuluje to prawą półkulę mózgu i ułatwia czytelność
Twórz swoje mapy tak jak umiesz, nie przejmuj się jeśli coś nie wychodzi. Z czasem nabierzesz wprawy i stanie się to normalne a mapy coraz lepsze.

Map myśli można używać do planowania spotkań, wyznaczania celów, przygotowywania wystąpień publicznych, prezentacji, zarządzania czasem czy zapamiętywania ważnych informacji z mediów oraz przeczytanych książek oraz robienia burz mózgów. Poniżej przykładowa mapa myśli na temat szybkiej nauki.
Robiąc w ten sposób notatki, zaoszczędzasz czas, dobrze się bawisz, rozwijasz zdolności prawej półkuli mózgu (zwłaszcza gdy robisz rysunki, co gorąco polecam) i co ważne, zapamiętujesz trwale materiał!